Thursday, November 22, 2012

हातलाग्यो शुन्य


भर्खरै रंगाएका राईकहरुको ईनामेलको गन्ध कोठामा फैलिएको थियो । दशैको रौनकसंग पछि खोलिएको दोकानमा जाडोको पहिलो घामको प्रकाशहरु अगाडीको शिसामा टल्कदै थिए । पहिल जस्तो विहानै देखि देखिने भिडभाड अहिले सेलाएको छ । विहानदेखि एक्लै, दुक्लै र परिवार सहित देखिन ग्राहकहरुको भिडभाड विस्तारै ओरालो लाग्दै थियो । तिहारको रड्डीचड्डी सामानहरु विस्तारै विस्तारै निस्कन थालेको छ ।

व्यवसायी हुने जोस चलेर जीवनमा पहिलो पटक दशै अगाडी किनिएको फेन्सी दोकानका सर सामानहरु मसंग अझ राम्ररी परिचित भैसकेका छैन्न । कुन सामान कहा“ छ भन्ने मेसो मैले रामरी पाउन सकेको छैन । दैनिक पा“चसय तिरेर रंगाईएका सो केश र राईकहरु झलल बलेका छन् । महिनाभरीको तलव थाप्दा आउने पैसा दशैको अगाडी एकै दिनको व्यापारमा आएको दैख्दा मन निकै फुरुड्ड भाको थियो । माहाबौद्ध, असन, इन्द्रचोक, रञ्जना गल्ली र केहि सपिड्ड कम्पेल्क्सहरु धेरै पटक घुमियो तर यसपटक दशै अगाडीको घुमाई बेग्लै थियो । पसलको सामान किन्न आफूलाई उधारो नपत्याउने डरले पुराना चिनजानको पसलेलाई लगिएको थियो । नया“ व्यवसायीलाई उधारो दिने हो कि नदिने भन्ने डर मनमा थियो । त्यसमाथि धेरै सामान किनियो भने दशैमा बिक्छ कि बिक्दैन भन्ने डरले पनि पोलिरहेको रहेको थियो ।

सामान रोजी छानी गरेपछि मोटो रकमको बिल हातमा लिदै फर्किईयो । सामान बेच्दा आउने नाफा र त्यसको बाडफाडमा यात्रा बितेको पत्तै भएन । दुई चार दिन पछि सामान आईपुग्यो । नया“ कपडाको बास्नाले कार्टुन मगमगिएको थियो । सामान झिक्दै मिलाउदै रात अलि छिप्पि सकेको थियो । नया“ नया“ जोसको कारण मिडियम, लार्ज, एक्सट्रा लार्ज र अन्य नाप अनुसारको लुगाको थान मिलाउन निकै रमाईलो भईरहेको थियो । भर्खर भर्खर चलाउन सिकिएको बिक्रि मुल्य टास्ने मेसिनमा बिल अनुसारको रकमा आफूले घटाउन मिल्ने कोड हाली टास्ने काम पनि संगसगै भईरहेको थियो ।

आफ्नो पसल अगाडीबाट हिडेका मानिसहरु सबै मेरै पसलमा आउने भन्ने कामना मनमा लागि रहेको थियो । त्यसै भएर होला बाटोमा हिडेका मानिसहरुलाई मेरो मुखबाट स्वत स्फूर्त निस्केको मुस्कानले आमन्त्रण गरिरहेको थियो । सायद यहि भएर होला सामान भरिभराउ भएपछि खोलिएको दोकानमा विहान सबैरै देखि ग्राहकहरु आउने क्रम शुरु भएको थियो । प्लास्टिकको मानवआकृतिमा पनि नया“ लुगा लगाईएको थियो । राईकका माथि ह्याड्डर झुण्डाउन बनाईएका अंकुशेशहरुमा पनि नया“ नया“ डिजाईनका सर्टहरु झुण्डाईएको थियो । पसल नै नया“ कपडाको बास्नाले भरिभराउ भएको थियो । पसलमा आउने मानिस समान नकिनि नफर्किउन भन्ने चाहना मनमा थियो । उमेर अलि खाई सकेको भएपनि नक्कली तन्नेरी पन देखाई युवाहरुको मन जित्ने असफल प्रयास म गर्दै थिए ।

दिनभरीको व्यापार राम्रै भएको थियो । पा“चवटा शुन्यको हाराहारीमा व्यापार गरिएको थियो । दुई चार दिनसम्म पैसा आफू संग राख्दा निकै रामाईलो अनुभव भाथ्यो । त्यसैबाट बिस्तारै मेरो सामान्य खर्च पनि चलिरहेको थियो । घरतिरको झिना मसिना खर्च पनि त्यसैले धानी रह्यो । आफूलाई पनि दशैमा गतिलो सर्ट र पाईन्ट लाउने ईच्छा, त्यसमाथि नया“ पसलको नलगाउने त कुरै भएन । त्यसको खर्चको हिसाव पनि पसलमा नै गाभियो त्यसबाहेक सानो छोराको पनि ईच्छा पुरा गर्ने प¥यो । त्यसको खर्च पनि पसले नै पुर्ति गर्नु प¥यो । चा“डवाडको अन्य खर्चको पनि हिसाव त्यसैमा जोडिने भयो ।

टिकाटालो सकिएपछि फेरी पसल खोल्ने कामले निरन्तरता पाउन लाग्यो । विहानको ठेलाको चिया संगसैगै पसलकोलागि नै किनिएको सिटिजन क्यालकुलेटरमा हिसाव राख्ने कामले निरन्तरता पाउन थाल्यो । तिर्नु पर्ने र लिनुपर्ने पैसाहरुको लिस्ट पुराना पत्रिकाको लेख्न मिल्ने ठा“उ भउको छेउतिर उतार्न थाले । तिर्नु पर्ने रकमले लिनु पर्ने रकमलाई नराम्रोसंग पछाडी पारी सकेको रहेछ । अव दिमागमा त्यो समिकरण कसरी मिलाउने भनेर खेल्न थाल्यो । काठमाण्डौका साहुहरुसंग गरिएको पहिलो चोटीको कारोबारको व्यवहार कसरी मिलाउने भन्ने तर्फ मन डुल्न थाल्यो ।

अहिलेसम्म बिक्रिबाट जम्मा भएको रकम हेर्दा बैंकमा लामो समयसम्म सुस्ताएको खाता निकै माथि गएको थियो । बैंकको कम्पूटरको किबोर्डमा धेरै महिना अघि नथिचिएको मेरो एकाउन्ट नम्बरहर बारम्बर थिचिन थालिएका थिए । म पनि बैंकको नियमित ग्राहक भएकोमा मनमा एक किसिमका सुशुप्त घमण्ड थियो । म सधै बैंकमा जांदा आउ“दा मलाई अरुले हेरेका छन कि छैनन् भनेर नजर यताउता घुमाएर मात्र मोटरसाईकलमा बस्दथे । अव मलाई जममा गरेको रकम बैंकमा पु¥याउन हैन तिर्न पर्ने रकम कसरी ल्याने भने चिन्ताले सताउन थालको छ ।

जीवनमा व्यापार पहिलो पटक गरे, धेरै मानिससंग पहिलोपटक धेरै राम्रोसंग बोले, सबैसंग उनीहरु हास्नु भन्दा पहिले आफै हासेर सत्कार गरे, तपाई भन्दा अझ सम्मान गरेर हजुर भनेर बोल्न थाले । सधै अरुलाई यो देखाउनुस त्यो देखाउनुस भन्ने बानी परेको भएतापनि अरुले अह्राएको काम आज्ञाकारी युवकले जसरी गर्न थाले ।  छोटो समयमा पनि धेरै रकम पनि संकलन गरे तर अन्तमा  कारोबार धेरै गरे पनि मेरो हात लाग्यो शुन्य । मैले तीन चार पटक क्यालकुलेटरमा धेरै पटक हिसाव गरे रिचेक पनि गरे । तर लिनु पर्ने भन्दा तिर्नु पर्ने निकै अगाडी देखे पछि म आफै सोचमा छु के गर्ने । फेरी तिहारमा एउटा अर्को लगानीकर्ता खोज्ने हो कि भन्ने बारेमा सोचमा छु ।


सुधिर भद्र
२०६९ कार्तिक १७ गते