Sunday, November 28, 2010

सिद्धिचरणको गा“उ रोएको छ ।

सुनकोशी नदीको झुलुड्डे पुल पार गरी चार घण्टाको यात्रा तय गरेपछि पिहिलोपटक सद्धिचरणको गा“उ ओखलढुड्डा पुगियो । हवाई यात्रामा पहु“च हुने मानिसहरुको लागि रुम्जाटार एयरपोर्टबाट ओखलढुड्डा पुग्न सहज होला तर चर्को हवाई भाडाका साथ साथै रुम्जाटारबाट ओखलढुड्डासम्म आउन साना सवारी साधनले लिने भाडादरले सबै मानिसलाई त्यो यात्रा सायद त्यति सहज नहोला ।
सिराहको मिर्चैयासम्म तराई मधेशको हावा खादै कटारी लाग्ने बाटो तिर गाडी तेस्रे पछि पहाडको बास्ना अलि अलि आउन थाल्छ । कुलेखानी काठमाण्डौको बाटो सम्झउने कटारीबाट घुर्मीसम्मको खतरायुक्त यात्रामा शरिरलाई तराईको गर्मी र बेतिनीको चुचुरामा पुग्दा चिसो हावाले हान्दा सन्तुलनमा राख्न गाह्रो भएको थियो ।
किलोमा सुन्तला किनेर खानी बानी बसेका हामी मकवानपुरवासीलाई बेतिनीमा गोटामा सुन्तलाको व्यापार देख्दा अचम्म लागको थियो । त्यहाबाट दुई घण्टाको यात्रा पछि सुनकोशी नदीको किनारमा रहेको घुर्मी बजारमा व्यवसायीहरुको झुप्राझाप्री छिचोल्दै झुलुड्डे पुल तरेर ओखलढुड्डा जिल्ला छोईयो । उदयपुर जिल्लाको सिमाना पार गरी ओखलढुड्डा जिल्लामा टेक्दा सिलवरको कचौराबाट आएको गन्ध हाम्रो नाकमा ठोकिएको थियो । घुलाम्ये सडकको तिरमा भरीया तथा सवारी चालकहरुलाई लक्षित गरी राखिएको पसलको पहिलो प्राथमिक व्यापार स्थानीय मदिरा अनि अलि पैसा हुनेहरुको लागि ब्राण्डेड मदिरा र लोकल कुखुराको मासु थियो ।
ओखलुढड्डामा नै पहिलो पटक भित्रीएको फोर व्हिल टाटा सुमोलाई पनि तान्न गाह्रो हुने उकालो उरालो घुम्टी हरुलाई छिचोल्दै माने भञ्ज्याड्ड, क्यातुके, लुगलुगे, गोरुमारेजस्ता बाटाका बिचका सानातिना विजनेश सेन्टरहरुपार गर्दै रमाईलो डांडाबाट रामबजार हु“दै सिद्धिचरणको गाउ“ ओखलढुड्डा प्रवेश गरीएको थियो । युगकविको गा“उमा पहिलो पटक प्रवेश गर्न लागकोले होला देखिने र सुनिने कुरा सबै राम्रा हुन्छ भन्ने लागेको थियो ।
तर युगकविको गा“उले व्यहोरी रहेको समस्या सुन्दा त्यहा राम्रा कुराहरुलाई नराम्राकुराहरुले अतिक्रमण गरिसकेको जस्तो लाग्दथ्यो । सा“झ चार बजे काटिने विद्युतको लाईन भोलि बेलुका ११ बजे आ“उदा त्यहाको जनजीवन कस्तो हुन्छ हामी सहजै अनुमान लगाउन सक्छौ । सानो तिनो लोडसेडिड्डको अनुभव हामीलाई भएता पनि त्यो किड्डसाईजको लोडसेडिड्ड हाम्रोलागि अनि अनौठौ नै थियो ।
सञ्चारको विकासको क्रमसंगै तीनवटा एफ.एम रमाईलो सामुदयिक एफ.एम, आफ्नै सामुदायिक एफ.एम. र रेडियो ओखलढुंड्डाले आफ्नो प्रशारणलाई निरन्तरता दिएको भए पनि दैनिक पत्रिका हेर्नको लागि मौसमको अनुकुलता र जहाजको आगमनलाई पर्खिनु पर्ने वाध्यता पत्रकारीता क्षेत्रमा होमनाग दाहाल, पुरुषोत्तम दाहाल, पुष्पहरी क्याम्पाराई जस्ता परिचित हस्तिहरु उत्पादन गरी सकेका ओखलढुड्डाले व्यहोर्नु परिरहेको रहेछ ।
ईन्टरनेट र ईमेलबाट समाचार आदान प्रदान गर्न डायलअपबाट कनेक्ट नै नहुने र सिडिएमएको लाईनबाट पेज खोल्न ढिलो हुने समस्याबाट स्थानीय संचारर्मी मित्रहरु दिक्क भईसकोको भान भएको थियो । यी सव समस्याहरुका बरेमा कान्तिपुरका संवाददता कुम्भराज राई र एभिन्यूज टेलिभिजनका सम्वादाता दिपेन्द्र रुम्जालीले व्यक्त गरीरहदा उहा“ लगायत अन्य सम्वाददाताहरुले आफ्नो पेशा कसरी धानी रहेका छन जस्तो लागीरहेको थियो ।
हामीले देखेको र ओखलढुड्डाबासीको सबैको सामुहिक समस्या भनेको सनुकोशी नदीमा आधि बनेर छोडिएको पुल र त्यसको विकल्पमा संचालन गर्न लागिएको फेरी रहेछ । विगतमा संचालनमा भएको फेरी ठेकेदार र स्थानीय सरोकारवालाहरुको मिलिमतोमा थौरै रकममा टेण्डर खोलिएको र फेरी पार गर्न सवारी साधन र मानिसहरुसंग निकै महंगो भाडा दर अशुलिएको गुनासो आएकोले अहिले त्यसको विकल्पको रुपमा सरकारी रुपमा सडक विभाग आफैले फेरी संचालन गर्न लागेको रहेछ । स्थानीयवासीको रुपमा विगतमा फेरी चलाएर मनग्ये आय आर्जन गर्न खप्पिस भईसकेकाहरुले सरकारी फेरी चलाउन नदिने अड्डिी कसेका छन् भन्ने कुरा ओखलढुड्डाका हस्तीहरु एवम् सम्बन्धित सरोकारवालाहरुलाई राम्रैसंग बुझेका रहेछन । हालसम्म गुनासो नआएको हुनाले कारवाही गर्न नसकिने स्थानिय प्रशासनले कारण देखाउने गरेका स्थानीयवासीहरुको भनाईबाट बुझियो । चोरले चोरेर गुनासो आएपछि समाउने हो कि, चोरलाई चोर्न नदिने हो त्यो कुराचा“ही हाम्ले बुझन सकेनौ । 
तर जे भएपनि ओखलढुड्डाको भ्रमण पुरा गरेपछि सिद्धचरणको गाउ“ रोएको जस्तो लाग्यो । व्याकुल माईलाले खाएको पानीको मुल सकेको जस्तो लाग्यो, पुष्पहरी क्याम्पाराईले शव्दोच्चारण गर्न सिकेको आवाजहरु सुकेको जस्तो लाग्यो, होमनाथ दाहाल र पुरुषोत्तम दाहालले कलम चलाउन सिकेका हातहरु रोकिएको जस्तो लाग्यो सिद्धिचरणको ओखलढुंड्डा रोएको जस्तो लाग्योे लाग्यो ।

सुधिर भद्र
२०६७ मंसीर १२ गते

Tuesday, November 2, 2010

वायु पत्रिकाको शुरुवात

नियमित रुपमा अचेल कम्प्युटर प्रयोगकर्ताहरु मध्ये धेरैले चलाउने फेशबुक चलाउने क्रममा मकवानपुरको सेरोफेरो समेटिएको एउटा वायु पत्रिकाको बारेमा दाजु प्रमेश प्रधान एवम् मेरा अनन्य मित्र ऐलनजीले शुरुवात गर्नु भएको भन्ने कुरा थाहा पाए । मकवानपुरको सेरोफोरोको घटनाको बारमो थाहा पाउन अव स्थानीय पत्रिकाको मात्र भर पर्न नपर्ने भएको छ । पत्रिकाको पहुच नभएको ठांउमा ईन्टनेटको सञ्जालको माध्यमबाट सहजै स्थानीय सरोकारका विषयहरुमा जानकारी राख्न अव सहज भएको छ ।
मकवनपुरमा छापा तथा पत्रपत्रिकाको क्षेत्रमा परिचित अनुहार एवम् मकवानपुर उद्योग वाणिज्य संघका पूर्व अध्यक्ष दीपकप्रसाद श्रेष्ठ गत छ महिना लामो अमेरिका बसाईमा मकवानपुरका समाचारको बारेमा जानकारी लिन निकै उत्सुक हुनु हुन्थ्यो वा भनौ एकप्रकारले उहा“लाई आफ्नो जिल्लाको घटना सुन्नको लागि निकै व्याकुल हुनु हन्थ्यो । यसको लागि बेला बेलामा मेरो उहा“संग वायुपत्रद्वारा समाचार आदान प्रदान हुन्थ्यो, त्यसबेला नै मेलै यस किसिमको वायु पत्रिकाको आवश्यकताको महशुस गरेको थिए ।
ढिलो भए पनि राम्रै शरुवात भएको छ, यसकोलागि उहा“हरुले गर्नु भएको शुरुवातलाई म आफ्नो अन्तरमनदेखि साधुवाद दिन चाहन्छु । संचारमाध्यमको विकासको कारण अहिले विश्व साधुरिएको छ, विश्वको एक कुनामा भएको घटनाको पूर्ण विवरण एउटा औंलाको क्लिकको भरमा सवैले सहजै थाहा पाउन सक्ने भैसकेका छन् यद्यपि हाम्रो देशमा अझै पनि समाचार पु¥याउन हप्तौ दिन हिडेर चिठी पु¥याउने पर्ने वाध्यता यथावत  छ । तर पनि  संचार साधनको पहु“च राम्रो भएको अन्य भागमा भने विश्वको सबै खाले घटनाको विषयमा जानकारी राख्न सकिने सामथ्र्यता हासिल गर्न सक्ने भईसकेका  छन् ।
हेटौडामा गनिएका सम्पन्न परिवारका प्रायः छोरा छोरीहरु उच्च शिक्षा अध्ययनको लागि विदेशीएका छन् उनीहरुलाई पनि आफू पढेको हुर्केको ठा“उको बारमो जानकारी राख्न निकै उत्साहित हु“दो हो त्यस्तो अवस्थामा छुट्टीमा आएको बेला पुरानो फ्ल्यासब्याक समाचार सुन्नु भन्दा तुरुन्ता तुरुन्तै समाचार सुन्न पाउ“दा अवस्यपनि रमाईलो लाग्छ होला ।
मकवानपुरको पहिलो वायु पत्रिका र पत्रकारीता क्ष्ँेत्रमा लामो अनुभव संहाली सक्नु भएका साथीहरुको संलग्नतामा संचाललित यस पत्रिकाले मकवानपुरको शिक्षा, स्वास्थ्य, उद्यँेग व्यवसाय आदि  समग्र क्षेत्रका मुख पत्रको रुपमा कार्य गर्न सक्नु पर्दछ । यसलाई चुनौतिको रुपमा लिई यो टिमले आफ्नो कार्य अगाडी बढाएमा अवश्य पनि सफलता हासिल गन सक्नेछ ।

सुधिर भद्र
२०६७ कार्तिक १४ गते